Xã Tú lệ

Tú Lệ là một thung lũng nằm giữa ba ngọn núi cao là: Khau Phạ, Khau Thán, Khau Song. Cái thú vị đầu tiên đó là vùng đất này không quá xa xôi cách trở, ôtô và xe máy đều có thể đến và đi một cách dễ dàng. Những thung lũng, cánh đồng, biển lúa hầu hết đều nằm hai bên đường của quốc lộ 32 từ Nghĩa Lộ đi Mù Căng Chải. Tú Lệ thích hợp cho một chuyến đi từ 2 - 3 ngày cuối tuần, rất dễ thu xếp vào bất kỳ một quãng thời gian nào quanh năm.

Tú Lệ giữa mùa thu, lúa chín vàng ươm rạt rào như sóng núi. Đẹp từ những mảnh ruộng nằm lẻ loi trên sườn núi đá, những ngôi nhà nhỏ bằng gỗ cheo leo thoáng ẩn thoáng hiện giữa đỉnh trời. Đứng trên đèo Khau Phạ, sau cơn mưa những đám mây bay là là dưới chân ruộng tạo cho Tú Lệ một vẻ đẹp mê hoặc.

Đỉnh dốc Hai Bà Cháu là một trong những địa điểm lý tưởng nhất để ngắm nhìn toàn cảnh thị trấn Tú Lệ. Những chái nhà lợp gỗ pơmu nằm san sát, biển lúa dập dờn như cánh sóng. Mùa thu, không khí se lạnh, hơi lạnh tỏa ra từ ba ngọn núi xung quanh: Khau Phạ, Khau Thán và Khau Song. Trên những thửa nương bên suối Nậm Lùng và ven quốc lộ 32 đã thấy thấp thoáng màu áo chàm đen của người dân đi gặt lúa.

Xã Tú Lệ nằm trọn trong lòng thung lũng khá rộng, với 172 ha ruộng nước. Ở đây, máy móc nông nghiệp chưa thịnh hành. Con trâu vẫn là "đầu cơ nghiệp". Mùa này, trâu thảnh thơi vì không phải cày mà nhởn nhơ gặm cỏ. Di chuyển dần dần xuống thấp mới thấy sự bình yên của Tú Lệ. Núi cao bao quanh như một dãy tường thành che chở cho bản làng. Làng bản nhóm ở vị trí thấp nhất, gần như là đồng bằng. Ruộng lúa thì cứ theo địa hình đồi núi mà lên cao dần.

Ngược lại, thị tứ Tú Lệ suốt ngày nhộn nhịp người và xe. Người từ các bản Phạ trên, Phạ dưới, bản Pom Ban, Nước nóng,…kéo ra; khách theo xe từ huyện Mù cang Chải, thành phố Yên Bái, Thị xã Nghĩa Lộ đến. Những phụ nữ Thái, áo cỏm, váy đen, mái tóc búi cao bên quẩy tấu đựng đầy thóc gạo nếp mới thiết tha mời chào. Hầu như khách đã qua đây không ai bỏ lỡ dịp thưởng thức món xôi nóng ăn cùng thịt nướng và nhâm nhi chen rượu cất từ nếp quý.