Cứ tầm tháng 7, tháng 8 hàng năm, thung lũng Bắc Sơn (Lạng Sơn) hiện lên như một bức tranh với những gam màu vàng rực rỡ. Những ruộng lúa chín vàng ôm ấp những nếp nhà của người dân tộc Tày, Nùng, Dao trong bồng bềnh mây trắng, núi non điệp trùng, cảnh đẹp vừa thực vừa hư…
Thung lũng Bắc Sơn thuộc huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, cách Hà Nội khoảng 160 km theo quốc lộ 1B. Nơi đây được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi trải dài và những dòng sông uốn lượn xung quanh. Bắc Sơn một năm có hai mùa lúa chín, một mùa vào giữa tháng 6 âm lịch và một mùa vào giữa tháng 9 âm lịch.
Đây là những thời điểm cả thung lũng vẽ lên những gam màu sắc tươi xanh pha vàng rực rỡ. Ruộng ở đây được làm thành từng ô. Có những nương lúa chín vàng, có những thửa vừa gặt xong còn trơ gốc mạ, rồi những khoảnh rặt một màu nâu của đất. Tất cả các mảng màu ấy pha trộn lại tạo thành một bức tranh kỳ diệu của thiên nhiên.
Muốn ngắm trọn vẻ đẹp của thung lũng Bắc Sơn chỉ có cách leo lên đỉnh Nà Nay. Buổi sớm, khi bình minh chiếu những tia nắng rực rỡ Bắc Sơn huyền ảo vô cùng. Những biển mây lúc bồng bềnh vờn trên núi, lúc lại sà xuống quện với lúa vàng…
Để lên núi Nà Nay, nhất định phải đi qua làng văn hóa du lịch Quỳnh Sơn. Làng có vài trăm nóc nhà sàn lợp ngói âm dương nằm nép dưới những chân núi, bên những ruộng bắp, nương lúa xanh rì. Người dân ở đây chủ yếu là dân tộc Tày, định cư lâu đời. Làng Quỳnh Sơn nằm tựa lưng vào dãy núi đá vôi trùng điệp, nhìn ra cánh đồng Bắc Sơn trù phú. Có một điều rất thú vị là toàn bộ làng Quỳnh Sơn với hàng trăm mái nhà sàn đều theo cùng một hướng Nam.
Những ngôi nhà ở đây đều có kiến trúc rộng rãi thoáng mát và hài hòa với thiên nhiên. Từ năm 2010, làng văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn chính thức đi vào hoạt động. Ban đầu, chỉ có vài hộ gia đình tham gia làm du lịch, phục vụ du khách đến thăm thung lũng Bắc Sơn, nhưng đến nay đã con số này đã lên tới gần 100 hộ. Bà con vừa làm ruộng, vừa tranh thủ lúc nông nhàn chỉnh chang nhà cửa, chăm chút các dịch vụ để phục vụ du khách. Ở đây, hộ gia đình nào cũng rất ý thức trong việc giữ gìn môi trường. Chuồng trại chăn nuôi được di chuyển ra xa. Những công trình vệ sinh sạch sẽ, khép kín rất văn minh.
Cùng với cảnh thiên nhiên đẹp như cổ tích, huyện Bắc Sơn là địa danh nổi tiếng của nền văn hoá Bắc Sơn. Vòng cung núi đá vôi Bắc Sơn - Ngân Sơn chạy qua hầu hết các xã trong huyện, xen lẫn là các vùng núi đất và thung lũng bằng phẳng đã tạo nên một cảnh quan thiên nhiên kỳ thú, đặc biệt là các hang động trong lòng các dãy núi đá.
Với 40% diện tích là núi đá và đồi núi, các dãy núi đá vôi trùng điệp ở Bắc Sơn đúng như sách cổ đã ghi là “Thiên Phong Vạn Lĩnh”, có nghĩa là dãy núi có hàng ngàn ngọn, hàng vạn đỉnh. Trong đó hùng vĩ nhất phải kể đến ngọn núi Khau Kiêng, với độ cao trên 1.107 m có nhiều loại cây quý, đặc biệt là cây chè đặc sản.
Bắc Sơn ngoài những ruộng lúa trù phú thì có một đặc sản nổi tiếng là quýt. Loại quýt chỉ trồng được ở Bắc Sơn mà không trồng được ở vùng nào khác. Quýt Bắc Sơn khi chín, vỏ ngoài rất mỏng, nhẵn bóng, múi mọng nước và rất thơm mát…Dường như bao tinh tuý của núi rừng Bắc Sơn đã dồn vào, tạo cho quả quýt có một hương vị đặc biệt thơm ngon mà không một nơi nào có thể sánh được.
Hãy lên với Bắc Sơn, chắc chắn bạn sẽ có những trải nghiệm vô cùng thú vị.
